|
|
Bấm mũi tên nghe "Mười Năm Tình Cũ" do danh ca Lệ Thu ca.
(Nếu không thấy mũi tên, để cell phone nằm ngang hay phóng đại màn hình sẽ thấy.)
Cả một trời yêu…
- Bốn chữ vang vọng trong đầu, rồi giai điệu đến sau, trong vài giây đồng hồ rồi dẫn tôi đến bốn chữ tiếp, bao giờ trở lại…
- Đó là câu đầu tiên cho điệp khúc của bài nhạc tôi đang viết dở, Mười Năm Tình Cũ.
- Một buổi tối giữa năm 1985. Tấm ảnh cũ rơi ra từ mớ giấy tờ hỗn độn. Nhìn tấm ảnh, bất chợt tôi hát thầm trong xúc động : “Mười năm không gặp tưởng tình đã cũ…” Rồi hoàn tất bài nhạc trong thời gian rất ngắn, có lẽ không đến nửa tiếng đồng hồ.
- “Trời yêu” là tất cả những gì tôi đã có trước khi sang Mỹ. Đó là những năm tháng ở trung học, trường Quốc Gia Nghĩa Tử. Ở đó có đủ ký ức, từ ngôi trường, thầy cô, bạn bè, sinh hoạt văn nghệ, báo chí và, không thể thiếu hình ảnh của hai người: Mỹ Vân và Kim Trang.
- Tôi chứng kiến bố tôi mất trên giường bệnh năm sáu tuổi. Xuân Dung em tôi vẫn nhẩy tung tăng trên giường bệnh bỏ trống bên cạnh. Đó là một buổi chiều tháng 10 ở Đà Nẵng. Mẹ tôi nắm tay tôi và em Dung lặng lẽ đi cùng cô Tích dưới hàng cây Phượng dỏ thắm hoa. Lối đi ra cổng bệnh viện Duy Tân hôm đó đẹp, tôi còn nhớ đến bây giờ. Lúc đó tôi chưa kịp nhận ra được sự đau đớn của mình cho đến ngày hạ huyệt và những năm sau này…
- Mất bố, tôi trở thành đứa trẻ phá phách và học kém. Đúng hơn là không học gì cả. Khi gia đình dọn vào Saigon, tôi mới vừa xong lớp ba và chuẩn bị vào lớp nhì tiểu học (Chí Hoà). Cùng học trong trường là Trịnh Hoài Nam, ỏ cách nhà tôi vài căn. Vào lớp được một tháng thì tôi bị cho xuống lớp ba trở lại. Bác Nùng là đồng chí (Đại Việt) của bố lại là giáo viên của trường, phải kèm học rồi xin trường cho tôi vào lớp nhì sau đó. Cũng giống như lúc ở Đà Nẵng, tôi chỉ ham chơi mà chẳng chịu học. Rồi đương nhiên bị rớt khi thi vào lớp đệ thất trường Chu Văn An.
- Nhưng tôi lại được học ở một nơi tốt hơn: Trường Quốc Gia Nghĩa Tử.
Các bạn 73 - Party tại nhà một người bạn.
- Tôi học kém (đúng ra là không học) cho đến cuối năm đệ thất. Mùa hè năm đó tôi đến nhà cô Tích và nhất quyết tự học để mẹ khỏi buồn. Ba tháng hè, tôi học hết học trình của lớp đệ lục, học thuộc lòng hai cuốn English For Today của cả lớp đệ lục và đệ ngũ. Năm đệ ngũ tôi ngồi cạnh Mai Viết Khánh, bàn đầu sát bàn gíao sư bên trái, Phạm Văn Đức làm trưởng lớp. Giờ Anh văn chỉ vẽ tí toáy, chẳng chú ý gì đến thầy Thành (nay đã mất) đang thao thao giảng. Thầy bắt được tôi đang vẽ, bắt lên quỳ gối trước dãy bàn con gái. Được một lúc thì thầy cho tôi một lối thoát không thể thực hiện: nếu em đọc thuộc lòng bài thầy vừa dạy, thì thầy tha khỏi quỳ và xoá con zero đã ghi trong sổ điểm, mà còn thế vào bằng điểm 20 nữa. May cho tôi là bài học tôi đã học thuộc lòng nên đọc ngay.
- Cuối giờ, tôi và Đức đem sổ điểm lên phòng giáo sư xin thầy xoá điểm zero. Thầy xoá điểm zero nhưng không chịu cho điểm 20 như đã hứa. Bị quỳ, tôi rất xấu hổ trước mặt các bạn nữ, nhất là trong đó có một bạn mà theo tôi lúc đó, rất đẹp: Kim Trang. Trần Thị Kim Trang. Trang được vài (hay nhiều?) nam sinh cùng lớp thích, trong số có tôi. Kỳ thi cá nguyệt nào tôi cũng chuyền bài giải toán sang cho Quan Thư (ngồi song song, giẫy ghế bên cạnh) với hy vọng là Quan Thư sẽ chuyền bài giải xuống cho Kim Trang, ngồi phía dưới.
- Cuối năm đệ ngũ tôi đứng nhất… trong đám nam sinh! Chỉ sau hai nữ sinh là Thuý Phượng và (Kim?) Yến. Có nghĩa là được lãnh phần thưởng hạng ba, nhưng cũng bị mất vì điểm hạnh kiểm xấu do cô Băng Sơn phạt. Từ đó tôi không lêu lổng qua hàng xóm đánh đinh đánh đáo nữa. Tôi bắt đầu thích văn nghệ…
- Năm đệ ngũ cũng là năm tôi tiếp cận với âm nhạc. Bắt đầu bằng những giờ nhạc lý của thầy Phạm Nghệ và lớp Guitar của thầy Phúc, chưa kể “Thầy” MVK dạy tôi đánh đàn mò bài Thu Sầu (Lam Phương), tôi đã bước vào âm nhạc, rồi sau nay thành cái nghiệp…
- Tôi được Kim Trang cho đến nhà thăm. Nhà trong hẻm đường Trần Quang Diệu. Tôi nghĩ Trang thích tôi và đương nhiên tôi thích nàng hơn. Cho đến vài năm sau, cũng chỉ đến thăm và ngồi chơi, chằng nói gì, chẳng tỏ tình mà cũng chẳng dám. Đến cuối năm đệ nhị thì nhạt dần đi. Chắc Trang cũng giống như tôi, chưa đủ tuổi để biết yêu.
- Một người bạn học của Trang, 40 năm sau, nhằn tin cho tôi, nói khác…
- Năm đệ nhị, tôi dược làm trưởng ban văn nghệ toàn trường, Phạm Văn Đức làm trưởng ban đại diện, Nguyễn Quang Nghinh (đã mất), trưởng ban báo chí, Phạm Trung Thành (nay là cha Thành giòng Chúa Cứu Thế) là trưởng ban sinh hoạt. Điểm cuối năm, tôi tụt xuống hạng 10.
Ban Đại Diện Học Sinh 1971-1972
- Một hôm, trong giờ học, thầy Phạm Nghệ gọi tôi xuống phòng hiệu đoàn. Thầy khen bài nhạc tôi viết cho báo Xuân và đề nghị đổi vài notes. Hẳn nhiên là tôi đồng ý trong vinh hạnh. Vài tuần sau, thầy cho gọi tôi và Nguyễn Quang Nghinh, nói rằng có thầy giám thị bên trường kỹ thuật cũng muốn nhờ đăng bài nhạc Xuân của thầy, nên thầy Nghệ quyết định không đăng bài nào cả.
- Năm đó, 1972-73 báo Xuân trường QGNT không có nhạc. Nếu có thì là lần đầu tiên có sáng tác nhạc của học sinh!
- Năm này (lớp đệ nhị) tôi găp Mỹ Vân. Lý Thị Mỹ Vân học trường Thiên Phước, là trường Pháp, do một duyên cớ đã vào trường mình dạy múa cho các em nhỏ, lớp đệ thất hay đệ lục. Sau này tôi mới biết bố của Vân là Đại Tá Lý Văn Trọng, tỉnh trưởng Kiến Hoà lúc đó. Có thể nói Mỹ Vân là một trong những mối tình đầu, khi tôi chưa đủ tuổi biết yêu!
- Giống như sau khi bố mất, từ lớp đệ nhị về sau, tôi không học như các bạn khác nhưng cũng may mắn đậu cả hai tú tài. Lúc này chỉ thích đi lính. Truớc định vào Thủ Đức, sau đổi ý, muốn vào Võ Bị Đà Lạt.
- Sau tú tài 2, bạn bè mỗi người một lối, có người nhập ngũ, có người học xa. Nhưng ở Saigon chúng tôi vẫn đi cà phê với nhau – Cà Phê Nguyễn Du.
- Trong số các quán cà phê mở san sát nhau, nhạc Pháp Mỹ mở lớn, có một quán của Hạnh và các em họ. Isabelle Guitton Hạnh. Nhiều công tử giầu có là khách của quán mà cùng là những cây si. Riêng tôi chẳng có ý nghĩ gì. Nhưng trong số bạn, tôi nghĩ Ninh Quốc Bảo (học giỏi) thích cô em gái của Hạnh. Hạnh cũng học trường Tây và sửa soạn sang Pháp.
- Tôi đi chơi với bạn bè vào Thương Xá Tax. Thấy một đại học tư tên là Tri Hành mở cuộc thi có học bổng. Tôi vào thi chơi thì dược đậu hạng nhất và được học bổng 4 năm ngành đạo diễn. Từ đây thôi thúc đi lính của tôi đã giảm đi thật nhiều: đi du học, học bổng trong nước, Mỹ Vân (lúc này học ở Đà Lạt) – và Hạnh.
- Tôi cố tình không vào lớp ở ĐH. Văn Khoa, cốt để thi rớt, lúc đầu là để đi lính, sau là vì thích học điện ảnh hơn. Giảng đường Văn Khoa đông nghịt, tôi bỏ ra quán của Hạnh ngồi viết kịch bản cho lớp tối tại ĐH. Tri Hành.
- Một hôm đám bạn bè rủ nhau đi xem cine, không đủ tiền nên nhờ tôi thiếu chịu (tôi hay bị bạn bắt làm việc này). Tôi bước lên quầy và chỉ kịp nói một câu ngắn rồi chạy mất: “cho thiếu nhe”. Thoát, Không ai chạy theo níu áo. Tôi nào có để ý đến nhan sắc tuyệt vời của Hạnh!
Nhưng rồi sau đó, tôi gắn bó với Hạnh, dĩ nhiên là sau khi trả tiền nợ cà phê. Cũng là lúc đủ lớn để biết yêu!
Mẹ và gia đình tại phi trường tiễn đi du học
- Khi tôi ra phi truờng sang Mỹ, Hạnh theo gia đình và bạn bè tiễn tôi. Tôi mất liên lạc với Mỹ Vân từ đó. Một năm sau Hạnh hồi hương về Pháp rồi sang Mỹ thăm tôi. Tưởng rồi sẽ xây dựng lâu dài với nhau nhưng rồi cũng mất! Lúc này Mỹ Vân thì mịt mù không biết trôi giạt về đâu.
- Mười năm sau 1975, tôi mất cả hai. Người mình yêu quý lúc bé chắc cũng đã có chồng con cả rồi!
10 năm sau “10 Năm” tôi viết “20 Năm Tình Cũ” truớc khi về Việt Nam chơi.
- Và gặp lại Mỹ Vân, Kim Trang. Cả hai đều chồng con đầy đủ và hạnh phúc. Cũng là lần đầu tiên sau 20 năm nhìn lại ngôi trường và bạn cũ.
- Không bao giờ gặp lại Isabelle Guitton Hạnh. Mỹ Vân và Kim Trang bây giò đã goá chồng và con cái đã rất lớn rồi.
- Lần sau gặp lại tôi sẽ nói với Mỹ Vân: “Em có còn yêu anh không?”
- Và nói với Kim Trang: “Bà có từng yêu tôi không?”
- Trời yêu của tôi đã trở lại và còn đó. Chỉ là thanh xuân không còn nữa, không còn níu kéo được nữa.
- Hơn 50 năm trong vài trang giấy, làm sao gói hết được tâm tư và khung trời huyền thoại này?
TRẦN QUẢNG NAM
Gồm nhiều bài viết về "10 Năm Tình Cũ" và có nhiều nhạc phẩm khác của TQN theo dạng MP3 và YouTube.
Bìa cassette "Mười Năm Tình Cũ" 1985
Các sách dạy nhạc đã xuất bản.