Tam thập lục kế nghĩa là 36 mưu lược trí tuệ để xử thế, đương đầu lúc gian nguy hoặc áp dụng để đạt được mục đích trong khả năng chủ quan, vượt qua những phước tạp khó khăn trong cuộc sống. Những kế này nếu sử dụng đúng lúc, đúng quy luật vũ trụ sẽ là một vũ khí bén nhạy nhằm tạo lợi thế cho ta. Tam Thập Lục Kế đã được truyền dạy từ xa xưa bên Tàu, truyền đạt trong sách vở, dân gian cho tới ngày nay. Chúng ta không những đã chỉ thấy nó được giảng dạy trong các đại học, mà ngay cả các trường quân sự cấp sĩ quan cũng đã từng phổ biến 36 mưu chước này.
Hay hoặc dở, tốt hoặc xấu, đúng hoặc sai còn tùy thuộc người sử dụng nó tùy nơi, tùy thời điểm, nhưng căn bản tựu chung 36 mưu này. Chúng ta thử tìm hiểu và góp ý để cùng nhau học hỏi, ngõ hầu biến báo thêm hiệu quả trong thương trường sinh lợi cho chính mình và cho tập thể QGNT không chừng :
Vậy thì 36 mưu kế gồm những kế nào ?

1. Thanh đông kích tây.
2. Điệu Hổ di sơn.
3. Nhất tiễn song điểu.
4. Minh tri cổ muội.
5. Du long chuyển phượng.
6. Mỹ nhân kế.
7. Sấn hỏa đả kiếp.
8. Vô trung sinh hữu.
9. Tiên phát chế nhân.
10. Đả thảo kinh xà.
11. Tá đạo sát nhân.
12. Di thi giá họa.
13. Khích tướng kế.
14. Man thiện quá hải.
15. Ám độ trần sương.
16. Phản khách vi chủ.
17. Kim thiền thoát xác.
18. Không thành kế.
19. Cầm tặc cầm vương.
20. Ban chu ngật hổ.
21. Quá kiều trừu bản.
22. Liên hoàn kế.
23. Dĩ dật đãi lao.
24. Chỉ tang mạ hoè.
25. Lạc tinh hạ thạch.
26. Hư trương thanh thế.
27. Phủ để trừu tân.
28. Sát kê hách hầu.
29. Phản gián kế.
30. Lý đại đào cương.
31. Thuận thủ khiên dương.
32. Dục cầm cố tung.
33. Khổ nhục kế.
34. Phao bác dẫn ngọc.
35. Tá thị hoàn hồn.
36. Tẩu kế.

1) Trước hết ta bàn về thanh đông kích tây là đánh lạc hướng đối phương giả reo hò phía đông nhưng thực ra đánh vào phía Tây, mờ mờ ảo ảo làm cho người đối diện khó đoán. Trong thương trường như đi mua sắm ở Việt Nam, hoặc như mua nhà cửa xe cộ bên này ta phải trả giá, mình trả giá thấp hơn, không xong, ta giả như không cần bỏ đi rồi quay trở lại tăng giá thêm từ từ khiến dealer hay seller không biết được sự ham muốn của ta mà làm eo.

2) Điệu hổ di sơn là dụ hổ ra khỏi rừng hay khuấy động để hổ chạy mất cho kẻ dựa hơi hổ, hết chỗ bám víu làm le hoành hành. Ta thường thấy kế này xảy đến cho các nhà cầm quyền bị đảo chánh rồi cho đi tỵ nạn chính trị, thế là tà lọt hết múa máy quay cuồng dễ bề cho quân phản loạn thay đổi cả thể chế trong nước.


3) Nhất tiễn song điểu là một mũi tên hạ hai con chim. Tiếng Mỹ thì hay nói nôm na là "Kill two birds with one stone", An Nam ta đôi lúc còn nhắn nhủ "Một công hai chuyện". Chẳng hạn như niên liễm QGNT một năm đóng một lần thôi thì một lần gởi cho cả 2 năm cho tiện. Hay thay vì lấy một chồng, một lần lấy luôn hai chồng cho vui. Dỡn chút cho vui thôi, thực ra thì kế này khuyên ta nên dùng sức tối thiểu mà đạt hiệu quả tối đa.

4) Minh tri cổ muôi là Biết rõ mà làm như không biết. Đôi lúc ta còn cho là "Giả dại làm ngơ". Kế này nhiều cụ QGNT hay áp dụng, bình thường thì hùa vào nhưng tai biến có chuyện là tảng lờ dang sang một bên làm như không nghe thấy gì để khỏi liên hệ như người ngoại cuộc tránh bị nghi ngờ, để mặc mấy tên bi bô lãnh cái búa!!! Tóm lại nếu bạn biết mà muốn giả ngây như không biết thì nằm trong kế thứ bốn của Tam Thập Lục Kế.

5) Du long chuyển phượng là biến rồng thành phượng. Biến cái này thành cái kia.Trong dân gian ta thường thấy những người khẩu Phật tâm xà, nói một đàng làm một nẻo.

6) Mỹ nhân kế là kế dùng gái đẹp để xoay chuyển tình thế. Kế này ta thường thấy trong các phim điệp viên. Đôi mắt biếc và nụ cười xưa nay vẫn là vũ khí bén nhạy của phụ nữ, làm say men kẻ chiến thắng, đạp đổ khung thành, anh hùng gác kiếm như chơi.

7) Sấn hỏa đả kiếp là theo lửa mà hành động. Lợi dụng lúc loạn để thao túng, lúc tình hình rối rem mà xếp đặt theo ý muốn. Ngày xưa khi phong trào chim cút thịnh hành giới khuynh đảo tăng giá chim cút làm dân chúng phát ham đua nhau nuôi chim cút kiếm tiền. Gía chim cút ngày một tăng còn mắc hơn cả vàng. Bọn con buôn tha hồ vơ vét tiền vào như nước. Khi đã chín mùi, họ hạ thủ, loan truyền ăn chim cút bị cùi. Chim sụt gía thê thảm. Bọn chủ mưu cuốn gói chuồn êm chờ thời cơ khác. Người ham giàu, mất của sạt nghiệp có ngườI nhảy lầu tự tử. Ngày nay trong giới đầu tư địa ốc, ta thấy tình hình thị trường như ở Cali có vẻ như kiểu khuynh đảo chim cút vậy. Nếu ta biết kiếm ăn vừa đủ đừng tham lam quá, để đến khi bọn chủ mưu rút cầu thì có nhảy lầu cũng đành chịu.

8) Vô trung sinh hữu là không có mà làm thành có. Làm rối beng sự việc để dễ bề thao túng. Saddam Hussein tuy chưa đạt khả năng vũ khí hóa học và hạch tâm, nhưng đã bị Mỹ chụp cho cái mũ lấy cớ đổ quân và đập cho một trận vì tội chứa chấp khủng bố, đem ra tòa của Iraq xử nguy cơ lãnh án tử hình.

9) Tiên phát chế nhân là ra tay trước để chế phục đối phương. Hành động chớp nhoáng, dư luận không kịp phản ứng.

10) Đả thảo kinh xà là đập cỏ làm động cho rắn sợ. Khuơ chiêng múa trống, súng bắn chỉ thiên reo hò làm kiếm đảm tình thế tạo lợi thế.

11) Tá đạo sát nhân là mưu đạo để giết người. Mượn tay người khác để giết kẻ thù của mình.

12) Di thi giá họa là dùng vật gi` để vu khống người ta. Đem vũ khí hay đồ vật gì bỏ vào nhà người khác để giá họa. Kế này thường được dùng bởi những người quỷ quyệt, ta chỉ nên biết để phòng ngừa khỏi bị vu oan giá họa.

13) Khích tướng kế là kế chọc giận tướng giặc, làm cho tướng giặc nổi giận. Mà nổi giận sẽ mất sáng suốt, thiếu suy nghĩ, không tự chủ được con người mình. Do đó làm việc gì cũng cần phải bình tĩnh, kiên nhẫn. Càng có trách nhiệm ta càng cần phải tỉnh táo, điềm đạm luôn luôn tỏ ra thư thái trong phong cách và uyển chuyển trong giao tế mới tỏ ra là bậc trưởng thượng và dễ thành công hơn trên đường đời. Tổng thống Ronald Reagan đứng trước bức tường ô nhục ngạn Tây Bá Linh năm 1989, thách thức lãnh tụ Gorbachov của Liên Sô đạp đổ bức tường ngăn cách. Tạo hậu thuẫn cho một làn sóng tranh đấu mới, chỉ vỏn vẹn không đầy một năm sau bức tường Bá Linh đã trở thành đống gạch vụn, kết thúc chia cắt Đức Quốc, và chiến tranh lạnh.

14) Man thiện quá hải là lợi dụng sương mù để lẩn trốn hoặc hành động. Nếu phải lẩn trốn ta trong thế nhu lẩn tránh tai họa khi cơ hội sơ hở để thoát bí.Nếu hành động ta trong thế cương ắt lợi dụng lúc tình thế mờ mịt mà tung hoành để cứu vãn tình thế.

15) Ám độ trần sương là đi con đường mà không ai nghĩ đến. Gây lầm lẫn cho đối phương đoán sai con đường mình sẽ đi, chờ khi địch sơ hở, giảm lực suy nhược đi thì tấn công.

16) Phản khách vi chủ là đổi vị khách thành vị chủ. Phải tích cực đừng luôn luôn tiêu cực. Chủ động để khống chế tình hình. Có chủ động mới thắng cuộc.

17) Kim thiền thoát xác là ve sầu vàng lột xác. Kế này dùng khi kẹt chưa có tiền trả nợ thì hãng tạm tránh né chủ nợ chờ Woodrow Wilson tới.

18) Không thành kế là kế bỏ trống cửa thành. Rút lui với đầy đủ kế hoạch, dụ cho địch quân thâm nhập rồi mới bao vây tiêu diệt. Trong chiến tranh Triều Tiên ta thấy quân Nam Hàn rút hẳn về phía Nam gần như thua trận, nhưng sau đó quật ngược lại quân xâm lăng từ phương Bắc như vũ bão kết quả là đôi bên phải ngồi vào bàn hội nghị để đi đến thỏa thuận mà cho tới ngày nay Đại Hàn còn phải chia đôi Nam Bắc. Kế này đòi hỏi phải có một kế hoạch chu đáo mà người chung cuộc phải thấu triệt và triệt để thi hành bằng không sẽ đi từ giả rút lui mà ngẫu nhiên thành hậu quả thảm bại không lường. Như trường hợp tổng thống Thiệu bỏ vùng I chiến thuật, rồi vùng 2 mong chính phủ Mỹ suy nghĩ lại việc tiếp viện, nhưng hỡi ơi canh bạc đã tàn, anh nhà giàu không muốn chơi tiếp nên đành chịu. Đây cũng là một kế bỏ thành nhưng không đúng thời cơ.

19) Cầm tặc cầm vương là dẹp giặc phải bắt tướng giặc. Muốn diệt khủng bố thì phải bắt hoặc giết cho được Osama Bin Laden.

20) Ban chu ngật hổ là giả làm con heo để ăn thịt hổ. Các cụ thường nói “Giả dại làm ngơ”. Làm như ngu xuẩn nhưng thực ra rất tinh tường, chờ người chung quanh không để ý nghi ngờ hầu dễ bề khuynh đảo theo ý mình.

21) Quá kiều trừu bản là qua cầu rồi phá cầu. Người điều binh kiểu này nhằm đoàn quân chỉ còn một đường tiến để quyết tử mà không còn đường để nghĩ chuyện rút lui hèn nhát. Cái anh hùng là một thắng hai chết không chịu lùi, có lùi cũng không còn đường vì cầu đã bị chặt bỏ.

22) Liên hoàn kế là kế móc nối nhau. Các sự việc sảy ra theo dây chuyền từ việc này liên quan đến việc kế tiếp. Người Mỹ hay gọi thuyết domino.

23) Dĩ dật đãi lao là lấy khỏe để đối phó với mệt. Đặt mình trong thế chủ động, luôn thanh thản đừng hấp tấp, phí sức. Nếu thời cơ chưa chin mùi thì kiên trì chờ đợi.

24) Chỉ tang mạ hoè là chỉ vào gốc dâu mà mắng cây hòe. Kế này nghe như thuở nào các cụ thường hay la mắng con cái một cách vô cớ, nhưng thực ra là tức giận ai mà không tiện nói ra bèn đem con cái ra chửi mắng cho đỡ tức, chẳng công bình chút nào !!!

25) Lạc tinh hạ thạch là ném đá vào đầu người đã rơi xuống giếng. Chủ trương nhân đạo với kẻ thù là tự hại mình.

26) Hư trương thanh thế là thổi phồng thanh thế. GọI nôm na là thùng rỗng kêu to. Không phân định rõ thực hư giá trị thực của đối phương cứ khư khư ỉ to lớn sức mạnh mà khinh địch quên đi câu châm ngôn: “Khoẻ dùng sức, yếu dùng mưu.” Cả hai đều lợi hại.

27) Phủ để trừu tân là bớt lửa dưới nồi. Đừng để lửa tăng , nước sôi sẽ trào ra khỏi nồi. O bế người yêu thì phải chiều lòng cha mẹ vợ tương lai không thôi thay vì đương đầu với một nay lại phải đối chọi cả ba. Ba chọi một không chột cũng què.

28) Sát kê hách hầu là giết gà cho khỉ sợ. Các cán bộ gộc tham nhũng đã bắt đầu run sợ tẩu tán tiền bạc ra nước ngoài vì thấy tà lọt đang bị rỉa khai trừ.

29) Phản gián kế là dùng kế của đối phương để quật lại. Muốn biết địch phải dùng gián điệp để quật ngược lại những âm mưu của địch.

30) Lý đại đào cương là đưa cây lý chết thay cây đào. Thí mạng đệ tử để che đậy tội ác lòng tham là thủ đoạn của bọn cầm quyền tham ô.

31) Thuận thủ khiên dương là thuận tay dắt con dê về. Đại để khuyên ta phải biết nắm lấy thời cơ để thâu hoạch những cái lợi bất ngờ vì nó chợt đến rồI đi.

32) Dục cầm cố tung là muốn bắt mà lại thả ra. Nhằm thu phục nhân tâm, tha kẻ bị bắt dụng ý khoan hồng để chứng tỏ ta mềm dẻo uyển chuyển nhằm thu phục lòng người.

33) Khổ nhục kế là hành hạ thân xác mình để người ta tin. Chúa Giêsu đã chịu đóng đinh trên thập tự giá để răn dạy người trần thế.

34) Phao bác dẫn ngọc là ném hòn ngói để thu về hòn ngọc. Thả con tép bắt con tôm, bỏ ra ít lấy lại nhiều.

35) Tá thị hoàn hồn là mượn xác để hồn về. Sau khi đã thất bại, đành phải mượn thế lực nào đó để khôi phục lại chủ trương của mình.

36) Tẩu kế là chạy lùi thoát thân. Trong dân gian ta thường nghe đọc: “Tam Thập Lục Kế, tẩu vi thượng sách.” (Trong cả 36 kế kể trên, chạy là hơn hết). Đời người có lúc thắng lúc bại, lúc vinh lúc nhục, khi lên voi lúc xuống chó. Cái hay là biết sức mình khi yếu thế phải biết chạy để tránh tai họa, bảo toàn lưc lượng, chỉnh đốn hàng ngũ chờ thời cơ phục hận. Ta bỏ của chạy tỵ nạn sang Mỹ, chờ thời cơ quang phục hồi hương góp phần xây dựng một Việt Nam tự do dân chủ.

Tóm lại trần gian khổ ải bao quanh 36 mưu kế kể trên. Học hỏi để rèn luyện tâm trí song có những mưu chước dùng để không bị thua thiệt, có những mưu chước chỉ học hỏi để tránh bị lừa đảo, và cũng có mưu chước học để phòng thân. Tùy cơ mà ứng biến miễn sao giữ trong phạm vi công bình bác ái là được.