HẠ ƠI! C̉N CHÚT G̀ ĐỂ NHỚ ĐỂ THƯƠNG

Bút kư của Phong Thu



Mùa hè ở Washington D.C dịu mát, đôi lúc, khí hậu thật lạnh và có những cơn mưa rào bất chợt. Nếu hôm nào trời nóng gắt và có những cơn gió hanh khô, th́ ban đêm sẽ có những trận mưa rất lớn. Mùa hè ở Texas oi ả, không khí khô nóng như ngàn ngọn lửa phả vào mặt, đốt cháy da thịt. Tôi đă đến với Texas vào mùa thu năm 2004 tham dự ngày ra mắt sách của nhà văn Thu Nga. Tôi hiểu rằng xứ sở cao bồi vào mùa hè sẽ rất nóng. Cái nóng rát bỏng không thua ǵ mùa hè ở Việt Nam.

Tôi vẫn c̣n nhớ những ngày hè năm xưa cách đây 30 năm. Khi Nguyễn Thành Trung ném trái bom đầu tiên ở dinh Độc Lập, chúng tôi biết ḿnh đă kẹt lại Sài G̣n. Chính phủ Miền Nam không c̣n cách nào ra lịnh cho máy bay đến đón chúng tôi di tản ra ngoại quốc. Tôi khóc, chị Minh Hằng khóc, chị Tuyết khóc, cô giám thị khóc. Chúng tôi không ngủ yên khi biết rằng cuộc đời của chúng tôi sẽ bi thảm và đen tối khi miền Nam mất. Chúng tôi đă ôm nhau khóc nhiều ngày không muốn ăn uống ǵ.

Sau khi cộng sản chiếm Miền Nam, tôi có cảm giác mùa hè năm đó nóng nhất. Chưa bao giờ tôi nh́n hoa phượng mà ngỡ đó là màu máu của đồng bào tôi, của những người lính đă đổ xuống để cố gắng bảo vệ Miền Nam. Hàng phượng rực lửa hạ, chói chang rơi đầy mặt đất. Tiếng ve buồn rên rĩ vang động cả bầu trời quê hương. Tôi nghe chát đắng bờ môi, nỗi buồn và sự tuyệt vọng đă khiến đôi mắt tôi cay như xé.

Đă ba mươi mùa hè trôi qua. Trong đó có 17 mùa hè sống dưới chế độ cộng sản. Đó là những mùa hè đau buồn triền miên khi nh́n thấy sự tang tóc của quê hương. Mười ba mùa hè sống lưu vong trên xứ lạ quê người để nhiều đêm hè thao thức mơ về những cánh phượng chói chang trong nắng hạ. Màu phượng yêu thương muôn đời của lứa tuổi học tṛ.

Hè năm nay, tôi không có dự định sẽ đi Texas tham dự Đại Hội QGNT toàn quốc vào những ngày 24, 25 tháng 6 năm 2005. Mùa xuân vừa qua, tôi phải trở lại trường tiếp tục chương tŕnh Anh Ngữ, công việc ở sở, công việc gia đ́nh và chăm sóc 2 con đă chiếm hết thời gian của tôi. Mùa hè, thời gian làm việc của tôi tăng lên. Thế nhưng tôi rất nôn nóng được gặp gỡ thầy cô, anh em, bạn bè những người đă quen và chưa quen xuất thân từ trường QGNT. Thế là tôi thu xếp công việc, xin nghỉ phép và ghi danh tham dự Đại Hội.

Tôi không nghĩ rằng ḿnh sẽ in quyển sách số 2 v́ thời gian đến quá gần mà tôi vẫn chưa vẽ xong b́a và viết lời giới thiệu. Anh Phạm Văn Đức gởi email và hỏi tôi có quyển sách nào mới đem sang giới thiệu cho ĐH. Thế là tôi thức nhiều đêm để hoàn thành tập truyện ngắn “Đoá Phù Dung”. Tôi nghĩ có thể không in kịp quyển sách th́ lời hứa của tôi đối với anh Tăng Lư Công và anh Phạm Văn Đức trở thành hứa cuội, hoặc in xong tôi không mang sang Texas kịp th́ thật đáng trách. Tôi đă hứa tiền bán sách sẽ tặng lại ĐH 30% để gây quỹ. Tôi không có điện thoại của các anh chị bên San Jose, CA. nên tôi đă hỏi thăm anh Trịnh Hoài Nam. Hai lần gọi anh không có nhà nên tôi đành phải hỏi hoạ sĩ Vũ Hối-người nghệ sĩ hiền hậu mà tôi đă quen biết trên 12 năm. Ông đă cho tôi số điện thoại của anh Vũ Khắc Thông, và anh Thông đă vui vẻ nhận lời mang sách sang Texas giúp tôi. Vậy là tôi đă mắc nợ anh rồi.

Tôi đến Texas lần nầy không ở khách sạn như dự định mà ở nhà nữ sĩ Thu Nga theo lời mời. Chị Thu Nga luôn bận rộn với công việc. Anh Hạnh, chồng chị Thu Nga là một người tận tuỵ và tốt bụng. Anh muốn làm tất cả những ǵ có thể làm được để làm vui ḷng mọi người. Tôi nói với anh Mai Văn Đức, chủ nhiệm tuần báo Bút Việt rằng anh Hạnh chỉ c̣n cất cho một cái chùa để anh có thể biến thành ông Bụt. Anh sợ tôi buồn nên muốn dẫn tôi đi chơi nhiều nơi. Tôi có dịp đến thăm khu phố cổ và viện bảo tàng Forth Worth Stock Yard. Ở đó, tôi nh́n thấy những con đường từ thời xa xưa c̣n sót lại. Có những viên gạch c̣n in rơ tên và ngày tháng. Những con phố dài kiến trúc y hệt trong những phim truyện cao bồi mà tôi rất yêu thích. Những cửa tiệm bày bán quần áo, nón rơm và những món đồ chơi dành cho trẻ con đều có mang dấu vết của TX. Tôi được chứng kiến một đàn ḅ diễn hành ngang đường phố và du khách đă đứng lại xem với vẻ thích thú. Trời nóng như thiêu như đốt. Cái nóng của TX. Làm cho tôi hơi choáng.

BẠN TÊN G̀?

Chiều 24, tôi đến rất sớm và thấy các anh chị ở TX. đang bận rộn. Tôi không quen biết ai nên phải nh́n bảng tên các anh chị đeo trước ngực và làm quen. Tôi gặp ai cũng hỏi: Anh tên ǵ? Chị tên ǵ? Cả đêm tiền hội ngộ, tất cả chúng tôi đều hỏi tên nhau với vẻ ngỡ ngàng, ṭ ṃ pha lẫn sự vui mừng. Chị Mai Tuyết th́ lăn xăn cắt rau, cải, bánh ḿ. Chị Mai Hoan và các chị khác th́ đang sắp xếp thức ăn. Một điều làm cho tôi ngạc nhiên là có ba cậu con trai đứng nướng thịt bên một ḷ nướng rất to đặt ở giữa sân. Hỏi ra mới biết, cậu bé cao lớn, đẹp như ngoại quốc là con anh Tăng Lư Công và hai đứa chăm chỉ, mặt hiền như đất là con của anh Phạm Văn Đức. Sao vợ chồng hai anh khéo dạy con đến thế. Ba cháu đứng nướng thịt bên ḷ nướng nóng bức của mùa hè từ chiều cho đến 10 giờ đêm thật đáng quư, đáng khen. Tôi gặp được thầy B́nh và nghe thầy kể chuyện về những mong ước của thầy vào những ngày họp mặt QGNT toàn thế giới. Thầy ở rất xa, tuổi thầy đă trên 70. Thầy sợ rằng ḿnh không c̣n đủ thời gian, đủ sức khoẻ để những năm kế tiếp có thể gặp lại học tṛ. Giọng nói của thầy vui vui và thật cảm động. Tôi cảm thấy vui v́ gặp được giáo sư Nguyễn Khánh Do và một số thầy cô mới mà tôi không biết. Một lúc sau, các anh chị ở khắp nơi đến. Tôi gặp lại Nguyễn Hà, Đạt, Trịnh Hoài Nam và một số anh chị khác ở CA. Tôi rất vui khi gặp lại anh Vơ Văn Minh (Florida). Anh luôn luôn tươi cười, dễ mến và chân t́nh. Anh chị QGNT- Washington D.C cùng thầy cô Bửu Minh đă có mặt. Mọi người gặp nhau tay bắt mặt mừng. Tôi vui quá không ăn được v́ cứ đi ṿng quanh chào hỏi mọi người. Thông gặp tôi là cười. Giọng cười của anh ḍn tan khó quên.

Cũng trong đêm đó, tôi nghe được lời tâm sự của một QGNT c̣n rất trẻ, Huỳnh Minh Trí. Tôi cứ nghĩ tôi và Nhung là nhỏ nhất trong nhóm QGNT. Ở Washington D.C, mọi người gọi tôi là cô Út. Nhưng đêm nay, tôi mới biết được một người bạn mới, nhỏ tuổi nhất mà tôi mới quen chỉ học lớp 6 Tổng Hợp khi cộng sản chiếm Miền Nam. Trí cao lớn, khôi ngô, nụ cười rất cởi mở và đôi mắt sáng nhưng hơi buồn. Khi nh́n bảng tên của tôi, Trí à lên một tiếng và nói: “Em có đọc bài Mái Trường Yêu Dấu QGNT” của chị. Em đọc đi, đọc lại ba lần. Càng đọc càng thấm thía. Bọn con trai như em ăn mặc sao cũng được. C̣n con gái mà đi học không có hai áo dài để thay th́ thật tội nghiệp”. Tôi nói với Trí: “Chị cứ tưởng chị là người trẻ nhất, ai ngờ Trí c̣n nhỏ hơn. Vậy từ hôm nay, chị gọi em là Út Trí vậy”. Trí cười rất tươi nhưng trong nụ cười đó có cái ǵ chát đắng, Trí tâm sự: “Ba em chết lúc em 4 tuổi. Ngày người ta đưa xác ba vào nghĩa trang Quân Đội Biên Hoà, mẹ con em đi nh́n xác ba. Em đă biết ǵ đâu ở tuổi thơ ấu dại khờ. Những người giữ nhà xác không cho một ai vào trong. Nhưng không hiểu sao em đă ḅ được vào trong nhà xác. Tuổi thơ phải ghi nhớ măi dấu ấn về căn nhà xác lạnh lùng đầy mùi tử khí. Xác những người lính trận chất đầy trên các băng ca từ trên nóc nhà xuống đất. Xác chất chỉ c̣n chừa lại một lối đi rất nhỏ. Những cái xác xám xịt đen đúa bất động của những người lính trận đă in măi vào trí óc non nớt của em một ấn tượng khó quên. Em đi vào đời thật gian nan, chông gai và đầy thua thiệt. Có một dịp nào đó em sẽ viết lại câu chuyện nầy”. Tôi kể một đoạn về cái chết của ba tôi và hai chị em nước mắt rưng rưng. Có một sợi dây vô h́nh nào đó đă khiến tôi gần gũi thương mến Trí như thương chị Thuận. Tôi đă dẫn Trí đến gặp chị Thuận, để Trí biết mặt cô bé khốn khổ ngày xưa.

Đêm đă về khuya, cái nóng đă dịu lại. Những cơn gió đêm lay động những hàng cây cao và vầng trăng lưỡi liềm đă ló dạng trên bầu trời xám đục. Tiếng cười nói cứ râm rang, vang dội. Niềm vui họp mặt đă làm cho không khí trở nên sôi động và ấm cúng. Sau khi thầy Thiệu, cựu Hiệu Trưởng trường QGNT phát biểu ư kiến th́ chương tŕnh văn nghệ bắt đầu. Các anh chị thay phiên nhau hát cho đến nửa khuya. Đó là đêm đầu tiên tôi đă có thêm nhiều bạn mới.

GỞI LẠI G̀ CHO NHAU?

Ngày thứ bảy, 25/6, buổi sáng một số anh chị và thầy cô đi chơi trên thuyền. Một số khác đi tham dự cuộc hội thảo. Tôi nghe nói có cuộc tranh luận giữa các anh để đi đến thống nhất tổ chức về phương hướng hoạt động trong thời gian tới. Tốt thôi. Tôi tôn trọng mọi ư kiến dù ư kiến đó trái ngược, hoặc không cùng quan điểm với tôi. Sự hài hoà, thông cảm, chia sẻ và tương thân tương trợ là mục đích hàng đầu mà tôi đă tham gia vào Đại Gia Đ́nh QGNT.

Đêm đó, anh Hạnh đưa tôi đến nhà hàng Empress Palace rất sớm. Tôi phải nhận lănh trách nhiệm bán sách cho thầy Phạm Thanh Liêm, băng nhạc cho anh Trần Quảng Nam và băng video của anh Lập (một tài tử xuất khẩu thành thơ hết sức tếu lâm. Lập thật bụi đời Lập ơi! Nhưng Lập vui vẻ làm ai cũng cười). Thầy Phạm Thanh Liêm là cựu Hiệu Trưởng trường QGNT. Thầy là người Hiệu Trưởng cuối cùng đă nh́n thấy sự tan thương, khổ nhục, tủi hận, đau đớn của đất nước sau ngày 30 tháng tư. Thầy là người đă giao ch́a khoá trường QGNT cho cộng sản. Thầy viết bốn quyển sách: “Băng Rừng, Vực Sâu Không Đáy, Trở Về Quê Mẹ, Như Lời Thở Than...”. Sách của thầy triết lư rất thâm sâu nên tôi chưa thể hiểu hết. Tôi mua quyển hồi kư Băng Rừng. Quyển sách chỉ dày 260 trang nhưng chứa đựng toàn bộ cuộc vượt biên bằng đường rừng của thầy. Quyển sách đă ghi lại một hiện thực sống động về số phận từng con người, gia đ́nh và bối cảnh lịch sử của Miền Nam sau khi cộng sản cưỡng chiếm bằng vũ lực. Một cuộc đổi đời bi thảm nhất trong lịch sử Việt Nam đă đưa đẩy số phận một người thầy trói gà không chặt, phải đương đầu với bọn lưu manh thời đại, phải liều chết ra đi bỏ lại vợ con trong cơn bần hàn, đói khổ. Tôi đọc tập hồi kư Băng Rừng và rồi hồi tưởng lại h́nh ảnh của thầy cách đây 30 năm. Người hiệu trưởng đă kư cho tôi bảng Học Sinh Danh Dự mà tôi c̣n cất giữ đến bây giờ. Có ai ngờ thầy tôi lại bị lừa bịp phải lang thang trong những cánh rừng già vô định chịu đói lạnh, mưa gió nhiều ngày. Thầy đă bị đánh đập tàn nhẫn trước khi đến được bến bờ tự do. Tự do - cái giá phải trả quá đắc. Đừng ai quên rằng chúng ta là những người tị nạn cộng sản. Tôi sẽ nói về tập hồi kư nầy trong một bài viết khác.

Đêm đó, Út Trí đă mua 2 quyển sách và tặng luôn 100 đô la. Anh Kiều Công Lư khoá 71 Canada đă mua 50 quyển tặng bạn bè. Nhờ vậy mà ĐH có thêm tiền. Nhiều anh chị khác cũng đă mua rất nhiều sách để tặng cho bạn bè, thân hữu. Anh Vơ Văn Minh (Florida) là người hăng hái, năng nổ nhất trong việc bán sách giúp tôi. Anh nhanh nhẹn, tháo vác nên đă lôi thêm chị Thu Hồng giúp một tay. Số tiền bán sách đă lên đến gần 1,000 đô la và tôi đă tặng lại cho ĐH 320 đô la. Nguyễn Hà làm MC và anh đă thu hút được sự chú ư của mọi người. Anh Đỗ Ngọc Vinh chạy chụp h́nh muốn bở cả hơi tai (tôi tin chắc rằng mấy ngày ĐH, anh Vinh không có ăn ǵ). Anh Công và anh Đức th́ cứ chạy tới chạy lui để đưa đón mọi người và giúp cho ĐH thành công tốt đẹp.

Trần Quảng Nam đă tham gia phần tŕnh diễn văn nghệ. Anh hát bài “Mười Năm T́nh Cũ” bằng giọng trầm, ngân vang và mạnh mẽ. Anh diễn đạt bài hát rất có hồn. Lương Thị Nhung êm dịu và thanh thoát trong nhạc phẩm “Uống Nước Bên Bờ Suối và T́nh Khúc Cho Em,” Sĩ Tuấn nồng nàn, tha thiết và cuốn hút mọi người trong bài hát “Buâng Khuâng Chiều Nội Trú” làm tôi nhớ về những năm tháng sống trong Khu Nội Trú trường QGNT, Tiến Kèn trong bài hát “Quê Hương và Kỷ Niệm”...và nhiều anh chị khác đă tham gia văn nghệ, đem lại bầu không khí vui tươi, đầm ấm cho ĐH. Đêm đó là ngày sinh nhật của anh Trịnh Hoài Nam. Tôi nghe anh Nguyễn Hà gọi tên tôi, nhưng tôi không thể vào hội trường được v́ lo giúp thầy Phạm Thanh Liêm xếp sách vào thùng.

Tôi đă đọc được một số bài viết trong Kỷ Yếu QGNT năm 1995 với chủ đề “Mẹ” và Kỷ Yếu năm 2005 “Ba Mươi Năm Nh́n Lại”. Những bài viết đều xoay quanh nỗi đau đớn, mất mát của những đứa trẻ mồ côi. Những khắc khoải trăn trở của tất cả những người con QGNT, những tâm sự, kỷ niệm của thầy cô dưới mái trường yêu dấu thân thương.

Tôi cảm động nhất là bài kư “Không Thể Nào Quên” của Nguyễn Thế Thăng. Có ai ngờ rằng người lính trẻ Nguyễn Thế Thăng dũng cảm, can trường đă không buông súng đầu hàng trước giờ thứ 25. Và anh đă chịu nhục h́nh trong cảnh tù tội, đoạ đầy khi tuổi c̣n rất trẻ. Đọc “Như Nước Trong Nguồn” để thấy những kỷ niệm đau buồn của P.M.Đ trong thời thơ ấu và một Phạm Trần Lân nhạy cảm, tinh tế trong phong cách tả chân về căn nhà của Ngoại anh. Nhờ bài viết của anh Đỗ Ngọc Vinh, tôi có thể h́nh dung được nghĩa trang quân đội Biên Hoà. Nơi mà tôi và các anh chị QGNT đă từng đến đó dự lễ Quốc Khánh và gặp tổng thống Nguyễn Văn Thiệu. Tôi thích câu kết của anh “...Đă 30 năm dấu vết hận thù vẫn c̣n đây! Thậm chí ngay cả với những người đă chết!!!”. Câu nói nầy phải hỏi lại nhà cầm quyền cộng sản Hà Nội, cũng như những câu nói đầu môi chót lưỡi của họ về một cuộc hoà hợp hoà giải dân tộc có thật sự hay không? Tôi không tin và không bao giờ c̣n tin ở họ.

Trong cuộc đời tôi gặp rất nhiều người. Có người chỉ gặp một lần nhưng để lại cho tôi những dấu ấn khó quên. Có người làm bạn với tôi trong suốt tuổi ấu thơ cho đến bây giờ và tôi xem như ruột thịt. Có người sống, làm việc với tôi trong một thời gian và tôi học được nơi họ những đức tính cao quư đáng trân trọng...Nhưng cũng có những người dù sống gần tôi nhiều năm, nhưng tôi không bao giờ c̣n muốn nhớ đến họ, hay tôi cố quên họ đi như trong cuộc đời tôi chưa hề gặp họ bao giờ.

Trong đêm ĐH vừa qua, tôi gặp được nhiều anh chị rất dễ mến. Những người thầy, người cô tôi chưa bao giờ biết mặt. Tôi gặp được Út Trí để nghe Trí tâm sự về cuộc đời côi cút của Trí. Trí đă để lại cho tôi một t́nh thân gần thật gần. Tôi hiểu được tâm tư của thầy B́nh, thầy Liêm...Nếu có thời gian bên nhau, có thể tôi c̣n nghe được nhiều tâm sự sâu kín của từng anh chị trong đại gia đ́nh QGNT. Và những câu chuyện đó tôi có thể viết thành 100 quyển sách.

Tôi cũng boăn khoăn buồn là không gặp được ai học cùng một lớp với ḿnh. Tôi cũng không c̣n gặp lại chị Tuyết yêu quư của tôi. Những ngày gần cuối tháng 4 năm 75, tôi thấy chị nằm khóc sướt mướt suốt một tuần lễ. Tôi cũng khóc. Nhưng chị khóc nhiều hơn tôi. Chị cũng không nói cho tôi hiểu hết những ǵ đang ẩn giấu trong tâm tư của chị. Sau đó, mẹ tôi đưa tôi về quê sớm hơn vài ngày trước khi cộng sản chiếm Sài G̣n. Từ đó, tôi không c̣n cơ hội gặp lại chị. Tôi vẫn mong đợi, mơ ước một ngày gặp lại con người giàu t́nh cảm, nhân hậu, rộng lượng và đáng yêu nầy. Chị là người tôi nhớ thương nhiều nhất. Suốt ba mươi năm qua, chị vẫn nằm sâu trong kư ức của tôi, gởi lại trong trái tim tôi một tia sáng để tôi có thể viết truyện ngắn “Tuổi Ô-Mai” mang theo h́nh ảnh chị.

Cảm ơn phu nhân và gia đ́nh anh Phạm Văn Đức, một người anh dễ mến. Cảm ơn anh chị Tăng Lư Công và gia đ́nh, cũng như toàn thể gia đ́nh anh chị Mai Mừng, anh chị QGNT, TX. và toàn quốc đă dành cho tôi một buổi họp mặt đầy ư nghĩa. Cảm ơn sự ủng hộ của toàn thể quư thầy cô và các anh chị để sách của tôi được phổ biến rộng răi.

Đại Hội QGNT Texas tuyệt vời! Đến bao giờ tôi có thể trở lại nơi có mùa hè cháy nắng, để tôi có được những đêm thật vui. Chúng tôi có thể ngồi nhớ lại những mùa hạ trên quê hương Việt Nam với những cơn mưa hối hả, và những cánh phượng hồng dưới khu nội trú trường QGNT ngày xưa.

Hạ ơi! C̣n chút ǵ để nhớ để thương.

Phong Thu



29/6/2005