Tiếng phi cơ thả bánh chuẩn bị đáp làm tim tôi tưởng chừng nhảy thót ra ngoài như những chiếc bánh cao su từ từ lộ ra khỏi thân tàu sắt.

Ðây rồi Biên Hòa với giòng sông Ðồng Nai lặng lờ uốn khúc.  Và đây là phi trường Tân Sơn Nhất.  Cũng những cảnh ấy mà ngày nay khác xưa là bao.  Có lẽ vì thiếu vắng những khuôn mặt thân yêu thấp thoáng chờ đón bên ngoài chứ Sài Gòn vẫn là Sài Gòn muôn thuở.

Ðây nầy con đường Công Lý dẫn đưa khách từ phi trường về lòng thành phố.  Còn đây ngôi trường Marie Curie hiên ngang nằm ở góc đường như thuở nào giống những nữ sinh trường đầm thập thò chờ đón các bạn nam sinh trường Chasseloup Laubat ở phía trên đổ dồn về vào giờ tan học.  Và đây ngôi Vương Cung Thánh Ðường màu gạch đỏ nổi bật giữa làn xe cộ lượn khúc vòng quanh.  Không biết bên trong có còn chăng tiếng đàn “organ” dịu vợi ngày nào với bài Ðêm Ðông dẫn đưa con chiên về bên máng cỏ Bêlem?  Ngước mắt sang bên nhìn lại Phủ Tổng Thống ngày xưa nơi diễn ra bao nhiêu trò đổi chác tráo trở quyết dịnh vận hạn đất nước. 

Rồi cuối cùng xe dừng lại ở khách sạn Continental nơi ngày xưa có nhiều ông tây già mặc đồ xì-bo trắng toát ngậm điếu xì-gà nặng đến xệ môi ngồi nhấm nháp từng ngụm cà phê đen bàng quang ngắm khách bên ngoài.

Chiều lại tôi thả dọc theo đường Lê Thánh Tôn tìm lại chút kỷ niệm xưa.  Ôi cái thuở êm đềm cùng người tình chung ngồi bên vỉa hè uống từng tách cá phê đắng hoặc chui vào quán Chung Nhuận Hy ăn cục thịt bò kho mềm rục với ổ bánh mì nóng dòn thơm phứt.  Mà không êm đềm sao được khi sánh vai cùng người yêu lượn phố để bao giờ cũng kết thúc bằng ly đậu đỏ bánh lọt ngọt lịm ở góc chợ Bến Thành.

Trở về khách sạn bằng con đường Lê Lợi, ghé nhà sách Khai Trí nơi chúng tôi thường chui vào đọc sách báo “cọp.”  Ðứa thì ngốn nghiến đọc nhanh tạp chí Paris Match, còn đứa thì hồi hộp nhất định đọc cho hết tiểu thuyết “Roman Policier” để biết kết cuộc ra sao.  Bây giờ nơi này có sách gì đây?  Chưa đói mà không cưỡng lại được những lời mời gọi của chuỗi ngày kỷ niệm chôn vùi trong nhà hàng Givral.  Tôi tạt vào để thưởng thức hương vị món bánh Flan ngày xưa.  Ðó là cái bánh tròn kiêu sa nằm trong một chiếc đĩa trắng làm nổi bật chất đường vàng ươm viền quanh bánh.  Vậy mà mùi thơm của trứng, vị ngọt của đường không làm sao cho chiếc bánh flan rất đặc biệt có thể hòa lẫn với bất cứ thứ bánh nào khác.  Sài Gòn cũng thế.  Sài Gòn có đổi tên, dù dường Sài Gòn có được khai sinh lại, Sài Gòn vẫn là Sài Gòn cũ trong lòng tôi với muôn vàn dấu chân kỷ niệm, với bao nhiêu hình bóng người thương mến cũ, với những nơi chốn khó quên, với bao niềm thương tiếc khôn nguôi.  Sài Gòn vẫn là Sài Gòn ngày xưa.

Ðang đắm mình trong bao kỷ niệm, loay hoay với hàng trăm câu hỏi thật sự Sài Gòn có đổi thay chăng, chợt một làn gió thoảng từ sông Sài Gòn mời gọi khách rảo bước xuống bến tàu.  Vẫn những chiếc xe đẩy cũ kỹ treo lũng lẳng những con mực khô dẹp lép được đám trẻ con ốm teo vây quanh để thưởng thức “nhờ” mùi khô mực nướng ngào ngạt.  Nhìn những con khô mực rồi lại nhìn đám trẻ con, tôi tự hỏi, “Bên nào thắng giải gầy đét đây?”  Thật là mội cảnh trái ngược ở mạn trên của bến tàu rộn rịp với một lớp người đẩy đà ra vào nhà hàng “Hàng Cau” có lính bảo vệ ngăn ngừa đội ngũ trẻ ăn xin.  Có lẽ đây là lần đầu tôi đi dạo bến tàu Sài Gòn một mình nên những kỷ niệm xưa rủ nhau chợt ùa lên khóe mắt.  Tôi vội vàng rảo bước trở về khách sạn nhưng khi đi ngang nhà  hàng “Brodard” cũng vừa lúc một cơn mưa ập xuống.  Ấy mưa Sài Gòn như thế đấy, “đang nắng chợt mưa và đang mưa rồi vụt tắt, giống hệt như tính tình của em,”  chồng tôi thường nói thế.

Có lần chúng tôi bị trận mưa rào bất ngờ khi đi ngang qua khu Lăng Ông Lê Văn Duyệt ở Gia Ðịnh.  Mưa ướt dán chiếc áo hàng nội hóa màu hồng vào thân hình gấy đét như lá tre của tôi.  Bất chợt, người tình tôi buột miệng:  “Ðừng chui vào lăng trú mưa có người thấy dám tưởng liêu trai đội mồ.  Thôi, gắn chịu lạnh mà về luôn.”  Bây giờ, một mình tôi càng sợ lạnh hơn nên phải tạt vào nhà hàng Brodard nổi tiếng với các món ăn Pháp và cà phê.  Ngồi nhâm nhi đĩa mì ống để thả hồn về con đường Cường Ðể có tàng cây bóng mát dễ thương.  Ðây này Tu Viện Thánh Giuse, nuôi nấng những tâm hồn mến Chúa yêu người.  Và đây ngôi Nhà Kính kiên cố ấp ủ những nữ tu quyết tâm trọn đời dâng hiến cuộc đời để nguyện cầu, bỏ mặc những chàng thủy thủ sở “ba-son” ngẩn ngơ ở cuối đường.  

Trời sụp tối.  Ðúng là lúc nên trở về để theo chân đoàn người đi vào thế giới ăn chơi về đêm.  Cảnh rộn rịp bắt đầu từ đại lộ Trần Hưng Ðạo.  Một thành phố ánh sáng càng ngày càng ló dạng khi xe tiến vào Chợ Lớn.  A, đây rồi, khu “Arc-en-Ciel” ngày xưa có những ly sâm-bổ-lượng ngọt lứ đừ với những tô mì có mùi vị không bao giờ tìm được ở bất cứ nơi nào.  Phải chăng, đó là mùi vị toát ra từ bầu không khí thân thương của những người thân chen chúc quanh chiếc bàn con thưởng thức món hàng dân giả.

Bây giờ Arc-en-Ciel còn đó, nhà hàng Bát Ðạt còn đó, nhưng những người mến yêu nay đã về đâu?  Mọi sự đã đổi thay.  Dòng đời đã thay đổi.  Nhưng cớ sao con “Kinh đen” lặng lờ quanh quẩn dưới dạ cầu chữ Y trong Chợ Lớn vẫn còn đó?

Trở về Việt Nam bao nhiêu lần mà tôi vẫn còn đắn đo có nên thăm trường cũ không? Mà có ai còn nơi đó để mà thăm?

            Tôi xa trường Quốc Gia Nghĩa Tử từ tháng bảy năm 1967, vài ngày sau khi Hiệu Trưởng Thân Trọng Huề đến nhậm chức. Ðến chào Tân Hiệu Trưởng để thanh minh: “Thưa Hiệu Trưởng tôi nhận được sự vụ lệnh thuyên chuyển trước khi Hiệu Trưởng đến đây. Vậy là tôi đi không phải vì Hiệu Trưởng đến.” Và hôm ấy không biết Hiệu Trưởng Thân Trọng Huề buồn lo chuyện gì mà chỉ nói một câu giã từ ngắn ngũi, “Je m’en fiche.” Thế là từ dạo ấy tôi không có dịp trở lại ngôi trường xưa, nơi mà ấp ủ bao kỷ niệm với các bạn đồng nghiệp và những học sinh thương mến.

Thuở trường Quốc Gia Nghĩa Tử khai giảng niên học đầu tiên năm 1963-64, chúng tôi gồm 4 nữ giáo sư và vài nam giáo sư dân sự: gs Vạn Vật Nguyễn Văn Thơm, gs Pháp Văn Lê Quang Tấn, gs Vật Lý Vũ Ngọc Vĩnh, gs Sử Ðịa Nguyễn Ðôn Phong, gs Toán Nguyễn Phúc Khánh.  Quả thật chúng tôi là dân thiểu số giữa những thầy Kaki đẹp trai lúc nào cũng chỉnh tề trong bộ quân phục thẳng nếp. Hai chị giáo sư Việt Văn Hồ Thị Ngọc Nữ, Võ Thị Ngọc Dung và về sau có thêm chị giáo sư vật lý Nguyễn Thị Kim Loan bận lo bổn phận làm mẹ hàng năm nên chỉ còn Nguyễn Lan Phương và tôi thừơng bị  “chịu trận” ở trường Thiếu Sinh Quân mỗi khi hè về với một đám học trò loi nhoi đủ lứa tuổi từ đệ thất đến lớp mười hai. Năm sau có thêm kiều nữ giáo sư vạn vật Ngô Thị Băng Sơn tiếp tay và những năm kế tiếp có thêm gs Việt văn dẹp mê hồn  Ngô Thị Thu Hà và gs Việt văn Nguyễn Thị Hoà lúc nào cũng làm vui nhà vui cửa mỗi khi Chị hiện diện.

            May mắn là vị giám học Lâm Hữu Bàng rất-là-nhà-binh luôn làm trại trửơng có biện pháp kỷ luật cứng rắn nên trại sinh lúc nào cũng theo nề nếp và tôn trọng giờ giấc trong các trại hè. Ngoài ra quý nam giáo sư như Trần Văn Ðắt, Hoàng Ðình Lộc, Nguyễn Văn Xiên, Hoàng Xuân Thiệu (thuở ấy chưa làm hiệu trưởng) Hồng Quang Anh, Huỳng Văn Quảng, Lê Văn Khiết, Bùi Quốc Tường, Nguyễn Khánh Do, Nguyễn Tri Văn, Trần Quốc Giám, Vũ Viết Dy, Phan Văn Cừ, Phan Văn Bình, Trần Ðình Thanh, Lê Thái Ất, Diệp Vĩnh Tấn (còn ai nữa nhĩ? xin đánh chữ đại xá cho nếu lở quên nêu tên) rất là dễ thương sẵn sàng làm thay các nữ giáo sư “ốm yếu” những gì trong khả năng. Nhưng có một lần quý vị nam giáo sư  không biết làm sao ra tay giúp mà chỉ đứng thập thò ở cửa ra vào phòng ngủ nhìn các nữ sinh oằn oại rên la kêu khóc. Chẳng là chiều hôm đó nhiều nữ sinh bị ngộ độc thực phẩm sau bữa cơm chiều nên vừa nôn vừa khóc ầm ỉ. Có em phải lê lết xuống cầu thang để lên xe tới bệnh viện. Các nữ giáo sư quả thật là tay mềm chân yếu không sao bê các em nỗi. Rất may là hôm sau các em vui vẽ trở về đoàn tụ với gia đình Quốc Gia Nghĩa Tử tiếp tục những ngày vui ở Vũng Tàu sau một phen hú vía.

            Sống vui với đại gia đình Quốc Gia Nghĩa Tử đến tháng bảy năm 1967, tôi “đào ngũ.”  Tôi ra đi – không phải theo tiếng gọi của con tim của ông bồ quân dược mà học sinh ngỡ là Phi Luật Tân do nứơc da đen dòn và mái tóc dợn– mà vì nhu cầu nghề nghiệp. Ngày tôi ra đi có lẽ giúp ông Tổng Giám Thị Mười và Hiệu Trưởng Bùi Trọng Chi thở phào nhẹ nhõm,  không còn phải lo “Chị sao mà chiều chúng nó thế!” Trong nghề dạy học tôi áp dụng Triết lý tình thương chứ không phải kỷ luật để giáo dục học sinh. Không biết Hiệu trưởng Bùi Trọng Chi báo cáo về tôi với Viện trưởng ra sao nhưng mỗi lần họp là tôi có đề tài để xin thảo luận và cứu xét cách nào cho hợp với việc giáo dục thành phần học sinh Quốc Gia Nghĩa Tử. Thế cho nên lần đầu tôi trình diện với Viện Trửơng Trung Tá Trương Khuê Quang, ông nhìn tôi rất kỹ rồi hỏi lại “À, ra Chị là Võ Kim Sơn phải không?” Trung Tá Trương Khuê Quang hẳn là ngạc nhiên vì trông vẻ bề ngoài của tôi không đến nỗi “tân tiến” lắm dù tôi ở Mỹ mới về còn thơm mùi “hot dog” và “hamburger.”

            Tôi không phạt. Tôi không rày. Ngô Chí thiền làm chứng cho tôi nhé. Ðây là cậu học trò phá tôi nhất. Vừa điểm danh xong, quay lưng lại để viết bảng là nghe tiếng, “Thưa cô Ngô Chí Thiền nhảy cửa sổ.” Thế mà các em học ban A ra thi Tú Tài đều được điểm cao với môn Vạn Vật. Ðặc biệt là Vương Thị Ngọc Dung, Nguyễn Thị Thu Thủy, Lê Hồng Ða, Trần Cao Cử, Lê Thị Mát, Nguyễn Thị Nguyệt và cũng là hiền thê của thầy Trần Văn Ðắt. Xin hỏi nhỏ thầy Ðắt một câu nhé. Làm sao mà Thầy được vướng vào “Vòng tay học trò” vậy? Còn ai được điềm Vạn Vật 19/20 thuở ấy, nhớ lên tiếng nhé.

            Rồi đến khi sang Mỹ học lại vào năm 1972, tôi đựơc gặp một số học trò cũ ở QGNT ngày xưa đựơc tuyển chọn theo chuương trình leadership programs.  Mừng ơi là mừng đựơc gặp nhau trên đất Mỹ, ở cái thuở mà trên toàn đất Mỹ chỉ có võn vẹn 800 ngừoi Việt Nam kể cả nhân viên Tòa Ðại Sứ Việt Nam.

Rồi năm nghiệt ngã 1975 đến.  Chúng tôi chia tay nhau. Người quay về cố quốc, kẻ sang Mexico hay Canada tìm kế lưu ngụ hải ngoại vì chiến tranh ở quê nhà đến hồi kết thúc không thuận lợi cho miền Nam Việt Nam.  Chúng tôi mất tin tức nhau suốt thập niên 70’s và 80’s ngoại trừ Xuân Mai đến rũ rê cùng nhau vựơt biên mấy năm liền mà không thành.

Rồi dến đầu thập niên 90, có đại hội QGNT lần đầu ở Orange County. Chỉ có thầy Phạm Nghệ là không thay đổi vì thầy vốn gầy gò muôn thuở.  Gặp lại, chúng tôi bỡ ngỡ âm thầm hỏi nhau, “có phải ngừơi xưa không nhĩ?”  Ðã mấy thập niên xa nhau!  Hàng mấy chục năm đó đủ cho mái tóc đổi màu,- mà không cần đền bàn tay khéo léo của cô thợ  làm tóc- và đủ để bàn tay khắc nghiệt của thời gian tạc những lằn phân chia ranh giới mắt, mủi, môi, miệng trên những gương mặt tươi mát của ngày xưa. 

Rồi ít khi gặp lại nhau.  Tôi cứ tưởng chừng những kỷ niệm xưa đã đựơc chôn vùi dứơi lớp thời gian mấy mươi năm dày đặc.  Mãi cho đến năm 2000, trên đừơng từ Nam Vang về đến Saigòn bằng ô tô, khi ngang qua cỗng trừơng Quốc gia Nghĩa Tử, có ngừơi hỏi, “Ðây có phải là trừơng QGNT không?”  Tôi run giọng trả lời, “ Vâng.  Bên ngòai trông bệ rạc với những hàng quán la liệt, nhưng bên trong đó tôi có nhiều kỷ niệm dấu yêu không tiền của nào mua lại đươc.”